Σήμερα, Μεγάλη Παρασκευή, το Θείο Δράμα φτάνει στην αποκορύφωσή του με την τελετή του Επιταφίου. Η Μεγάλη Παρασκευή και ο Επιτάφιος αποτελούν μια σημαντική στιγμή συγκίνησης καθώς τελειώνει το Θείο Δράμα με τη Σταύρωση και τον ταφικό ενταφιασμό του Ιησού Χριστού, πριν την προσεχή Ανάσταση και το Πάσχα. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής η διαδικασία του στολισμού του Επιταφίου ξεκινά σε εκκλησίες σε όλη την Ελλάδα. Ακολουθούν οι Μεγάλες Ώρες και ο Εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής. Έπειτα, γίνεται η Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου, ενώ στη συνέχεια τοποθετείται το υφασμένο ή ζωγραφισμένο πανί με την απεικόνιση του νεκρού Χριστού, που ονομάζεται Επιτάφιος, στο Ιερό Κουβούκλιο.

Με βάση τη θρησκευτική παράδοση, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, οι γυναίκες παραμένουν στην εκκλησία για τα Δώδεκα Ευαγγέλια, περιποιούμενες τον εσταυρωμένο Χριστό. Σύμφωνα με την Δρ. Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, αυτό αποτελούσε μια από τις πιο αγαπημένες δραστηριότητες των γυναικών, επιτρέποντάς τους να συζητήσουν ελεύθερα για διάφορα θέματα μακριά από την επιτήρηση των ανδρών. Η λέξη “Επιτάφιος” προέρχεται από την αρχαία ελληνική γλώσσα και σημαίνει “επί του τάφου” παρέχοντας έναν τρόπο αναπαράστασης του σώματος του Χριστού μετά την Αποκαθήλωση.

Το Τροπάριο

Γύρω από τη σκηνή της Αποκαθήλωσης βλέπουμε το Τροπάριο της ημέρας, με τον ευσχήμων Ιωσήφ να καθελώνει το άχραντο Σώμα και να το τυλίγει σε σινδόνι και αρώματα πριν το ταφικό μνημείο. Ένα ξύλινο ομοίωμα του σώματος του Εσταυρωμένου αποσπάται από τον Σταυρό και μεταφέρεται στο ναό, μετά την περιφορά του Επιταφίου, ενώ το Τροπάριο επαναλαμβάνεται. Ο Επιτάφιος συνοδεύεται από λουλούδια και αρώματα και φέρνει ένα μήνυμα ελπίδας και ζωής για τους νεκρούς καθώς περιφέρεται σε διάφορα σημεία της περιοχής.

Παραδοσιακά Έθιμα

Τα λουλούδια και τα κεριά που έρχονται σε επαφή με τον Επιτάφιο χρησιμοποιούνται ως φυλαχτά ή τοποθετούνται στα εικονοστάσια. Οι παραδόσεις περιλαμβάνουν επίσης τη χρήση αβγών, κεριών και νερού για την ανανέωση, ενώ σε ορισμένες περιοχές ο Επιτάφιος φέρνει το μήνυμα της αναγέννησης και στους νεκρούς. Οι εκδηλώσεις ενώνουν το παράδοσηκό μας με το ψηφιακό.

Οι Κήποι του Άδωνη

Στη διάρκεια της περιφοράς του Επιταφίου, οι γυναίκες τοποθετούν λουλούδια, κεριά και θυμίαμα δίπλα σε μια εικόνα του Εσταυρωμένου. Η πρακτική αυτή αναφέρεται στους αρχαίους “κήπους του Αδώνιδος”, σχολιάζοντάς την ως ένδειξη ελπίδας και αναγέννησης.